نزدیک به سه ماه و نیم از انتخابات ریاست جمهوری دهم می‌گذرد.

فضای سیاسی کشور همچنان التهابات قبل و بعد از انتخابات را دارد به گونه‌ای که این تنشها و التهابات موجب شده تا جامعه از مرز نشاط و رونق سیاسی گذشته و در سیر نزولی قرار گیرد؛ این اعتقاد برخی چهره‌های سیاسی و مراجعه کنندگان به سایت خبرآنلاین است که در پیام‌هایشان از بی‌رونقی خوش آیند بازار سیاست نالانند و برخی می‌گویند که هر چه می‌بینیم خمودگی در فضای سیاسی کشورمان است.

بدون شک این خمودگی نه تنها به آرام شدن فضای جامعه و ایجاد اعتماد در کشور کمک نمی‌کند بلکه موجب می‌شود که عده‌ای که فضا را برای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی مناسب نمی‌دیدند، مجدداً به رخوت کشیده شوند. رخوتی که به پنهان شدن خواسته‌ها منجر شده و زمینه انحراف از اصولی که حتی خود آن گروهها به آن پایبند بودند را فراهم کند و موجب شود که حتی گروههای اپوزیسیون خارج از کشور فضای امروز را بیش از هر زمانی مناسب برای پیشبرد خواسته‌های خود ببیند. هرچند که هرملتی وقتی به مراتبی از تجربه‌های جدید و بلوغ سیاسی می‌رسد دچار اینگونه بحرانها می‌شوند اما با بررسی و ارائه راههای برون رفت مناسب از سوی نخبگان سیاسی و شخصیت‌های برجسته کشور می‌تواند این بحرانها و تهدیدات را به فرصت تبدیل کند و کشور را به سطح خوبی از دانش و فرهنگ سیاسی ارتقاء دهد.

برخی شخصیت‌های سیاسی کشورمان در گفت‌وگو با «خبر»، فضای سیاسی کشور را پس از انتخابات، دچار خمودگی دانستند، اما برخی دیگر آن را یک رشد سیاسی و نشاط عنوان کردند که باید از آن به نحو احسن استفاده کرد.

اعمال سیاست غلط، علت خمودگی فضای سیاسی
محمد سلامتی دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ضمن تأیید خمودگی فضای سیاسی، آن را ناشی از اعمال قدرت یک جناح برتمام اقشار جامعه دانست و می‌گوید: قشرهای وسیعی این را نمی‌پذیرند؛ در واقع نمی‌پذیرند که یک طیف بخواهد نظر خودش را به همه جامعه تحمیل کند و ضمن در اختیارداشتن همه امکانات از آن استفاده یا سوء استفاد کند. در این صورت است که بخش عظیمی از جامعه منفعل شده و از این ظرفیت بسیار وسیع بهره‌ای گرفته نشده و به تعبیری این افراد منفعل می‌شوند. سلامتی این انفعال را در همه عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و سازندگی عنوان داشت که موجب بی‌اعتمادی ازسرمایه‌گذاری در همه عرصه‌ها می‌شود.

وی تأکید می‌کند که این سیاست از سیاست‌های غلطی است که درحال اعمال است و یک جناح محکم پشت این سیاست‌ها را گرفته و بدون توجه به منافع ملی آنها را پی می‌گیرد. او می‌گوید: اگر این جناح دلش به حال مردم، مملکت، اسلام و انقلاب بسوزد، همه را مشارکت می‌دهد و در عرصه سیاسی سعی می‌کند رقابت سالمی به وجود آورد و در این رقابت سالم حضور در عرصه همه اقشار را به رسمیت بشناسد و به طبع آن حضور در عرصه همه جناحها و سیاست‌مداران را غنیمت بشمارد، اما متأسفانه طرز تفکری که آن جناح دارد اقتضا می‌کند که این کار را نکند و مشکلات همچنان باقی بماند. او راههای برون رفت از این فضا را به رسمت شناختن «جناح مقابل، قواعد بازی سیاسی و رقابت‌های سیاسی وحاکمیت قانون» می‌داند تا از قدرتی که در اختیار یک عده است، سوء استفاده نشود.

خمودگی نه، سیاست زده
اما حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی فضای سیاسی کشور را دچار خمودگی ندانسته وبه «خبر» می‌گوید: فضای کنونی مقداری به دلیل فضای انتخابات و مسائلی که بعد از انتخابات پیش آمده تنها قدری «سیاست زده» شده است و این سیاست‌زدگی هم به طور طبیعی بعد از هر حادثه‌ای که موجب سوء‌استفاده سیاسی جریانهای سیاسی کشور شده، به دنبالش در جامعه می‌دهد.

وی در تشریح این نظر خود توضیح می‌دهد که وقتی حرکت سیاسی در جامعه منجر به ناامنی و آسیب رسیدن به آرامش و آسایش مردم و همچنین موجب اغتشاش در جامعه می‌شود، به طور طبیعی مردم از سیاست فاصله می‌گیرند و قدری سیاست زدگی پیدا می‌کنند.

وی با بیان اینکه همیشه راه درمان این شرایط، حاکمیت و آرامش بر کشور و پرهیز جریانهای سیاسی و نخبگان سیاسی از ادامه تنش سیاسی در کشور است که موجب حل و رفع این مشکلات می‌شود، اضافه کرد: اما متأسفانه در شرایط کنونی که هر روز از سوی عوامل این اغتشاش، بیانیه‌های متعددی صادر می‌شود و تنش در فضا افزوده می‌شود افکار عمومی جامعه را نگران می‌کند، به طور طبیعی برون رفتی از این شرایط وجود نخواهد داشت، مگر آنکه عوامل تأثیرگذار به این شرایط، دست از بیانیه‌نویسی و اغتشاش و یا تجمعات غیر قانونی بردارند و بگذارند که فضای به لحاظ سیاسی و اجتماعی آرام شود.

حمیدرضا ترقی به تجمعات دانشگاه تهران ظرف چند روز گذشته و همچنین بیانیه‌های کروبی و موسوی اشاره کرد و آن را ادامه‌دهنده ناآرامی‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: راه برون رفت از این فضا دست برداشتن این افراد از ارائه بیانیه و عدم تجمعات است. درحالی که احزاب و نخبگان برای رفع این معضل با دست‌اندارکاران و افراد مؤثردیدار داشته و در جهت ایجاد وحدت بین نخبگان سیاسی، تلاش زیادی کرده‌اند. اما این تلاشها وقتی نتیجه می‌دهد که تحریک کننده‌ای از بیرون نباشد، اما متأسفانه این تحریک کنندگان که هنوز از نرمش و تسامح نظام برخوردار هستند، اجازه ندادند که این وضعیت به حالت عادی برگردد.

فضای سیاسی کشور بدتر از خمودگی
اسحاق جهانگیری ازاعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، ضمن آنکه فضای کشور را سیاست زده نمی‌داند بلکه آن را بدتر از خمودگی می‌نامد و به «خبر» می‌گوید: درحال حاضر در فضای سیاسی کشور تغییرات اساسی و عمده‌ای پیش آمده است در واقع فضای سیاسی می‌توانست همواره نشاط و امید در جامعه به وجود آورد و تحرک ایجاد کند تا جامعه به سمت پیشرفت حرکت کند.

او که معتقد است فضای سیاسی کشور می‌تواند با «نشاط» و «پرامید بودن» اش، وحدت را به جامعه تزریق کند، نسبت به اتفاقاتی که در ماه اخیر افتاده تاسف خورده و می‌گوید: متأسفانه جای «امید، نشاط و تحرک» با «تهمت و افترا و بدنام کردن» تغییر کرده است و این منجر شده که برخی از نیروهای سیاسی کشور که در صحنه سیاست کشور فعال بودند، یا به سکوت واداشته شده و یا خودشان ترجیح ‌دهند که در این فضا، فعالیت سیاسی از خود بروز ندهند، لذا فعالان فعلی عرصه سیاسی کشور تعداد محدودی از چهره‌های کشور هستند که در طی دههای گذشته کمتر در صحنه سیاسی نقش آفرین و فعال بودند.

وی علت این فضا را اینگونه تصور می‌کند که وقتی گروههای تندرو و افراطی برجامعه حاکم می‌شوند و می‌توانند سرنخ‌ها و نقاط اصلی کشور در اختیارشان قرار گیرد، سعی می‌کنند با ایجاد فضای تهمت‌زنی کاری کنند که چهره‌های اصلی سیاسی کشور بی‌انگیزگی برای حضور در صحنه داشته باشند، که همین مسئله می‌تواند بسیار برای کشور مضر باشد. درواقع اگر منجر به این بشود که سیاسیون کشور در هر طیفی رابطه خود را منقطع با نظام سیاسی حاکم در کشور بداند این به اعتماد لطمه ‌زده و بی‌اعتمادی را تقویت می‌کند.

جهانگیری تصریح می‌کند که در این صورت بین مردم و نظام فاصله ایجاد ‌شده و مردم سرنوشت خود را با سرنوشت دولت دو چیز مجزا تصور می‌کنند که این برای کشور بسیار زیان بار است.

او نیز راه برون رفت کشور در مقطع فعلی را فعال بودن عقلای سیاسی با سابقه کشور- علی‌رغم بی‌مهری‌هایی که به آنها شده - می‌داند تا از حداقل شرایط استفاده کرده و برای دلسوزی برای نظام و کشور به راه حلهای مناسب و عملی دست یابند. ضمن آنکه مسئولان کشور نیز برای برون رفت از این فضا از تمام ظرفیت‌های انسانی که در طول 30 سال گذشته در نظام تربیت شده‌اند، استفاده کرده و با گفت‌وگو زمینه راه حل را فراهم کند.

راه برون رفت، رسیدگی به پرونده اغتشاش‌گران
اما در این بین برخی از افراد هم هستند که تقصیر را تنها به گردن یک گروه انداخته و به هیچ وجه حاضر به قبول کردن این مسئله که ممکن است هردو طرف مقصر باشند، نیستند. به گونه‌ای که مجتبی شاکری، عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، به «خبر» می‌گوید: مجموعه کسانی که به نتایج انتخابات معترض بوده و شعار تقلب و ابطال را سر دادند، ضربه سنگینی به فضای اعتماد جامعه زده و با ادعایی که نتوانستند اثبات کنند، آثار تخریبی را برای جامعه به جای گذاشت. به خصوص بعد از مهلتی که شورای نگهبان داد، انتظار می‌رفت با اسناد و مدارک مستند بتوانند حرف خود را اثبات کنند.

وی فراتر از آن هم رفتارعملی و عملیاتی که آن را «نافرمانی مدنی و کشاندن هواداران به سطح خیابان‌ها» می‌خواند و می‌گوید: شاید این سنت بسیار بدی بود که اتفاق افتاد زیرا ما در انتخاباتهای گذشته با وجود رقابتی که بین نامزدها بود، چنین عملی را نداشتیم و در حالی که همیشه هم شورای نگهبان و وزارت کشور مجری انتخابات بودند، هرگز چنین رفتاری از هیچ گروهی دیده نشده بود، اما این رفتاری که از مجموعه کاندیدا‌های شکست خورده صورت گرفت، بسیار به فضای اعتماد و صمیمی که در جامعه وجود داشت ضربه زد.

او ضمن آنکه خمودگی در فضای سیاسی کشور را تلویحاً تأیید می‌کند، تنها را خارج شدن از این فضا را «ادامه رسیدگی پرونده کسانی که جزء تصمیم‌سازان این ماجرای فتنه بودند» عنوان می‌کند و ابراز می‌دارد که اگر با استدلال و منطق به دلایل این آشفتگی سیاسی پرداخته شود، فضا به حالت تعادل برمی‌گردد.

شاکری تأکید می‌کند که باید دراین شفاف سازی، احزابی که مخالف حرکت کرده و نوعی قانون ستیزی را تبلیغ می‌کردند، ازاین رفتارشان دست برداشته و در چارچوب قانون و در دایره نظام خودشان را تعریف کنند، ‌چرا که در غیر این صورت به مجموعه خارج از نظام تبدیل شده و طعمه رفتارهای بین‌المللی و سرویس‌های اطلاعاتی خواهند شد.

نشاط سیاسی در قالب دیگری
از میان این شخصیت‌های سیاسی که فضای کشور را دارای خمودگی می‌دانستند تنها حمید قزوینی به دلیل آنکه خود را فردی خوشبین معرفی می‌کند، فضا را خموده نمی‌داند و می‌گوید: خوشبختانه شرایط به لحاظ آگاهی مردم، حضورشان در صحنه و حساسیت‌شان نسبت به مسائل روز، همه‌اش در یک نقطه خوبی است. فعالان سیاسی پیگیر اخبار و مسائل روز هستند و بسیاری از نخبگان از آن حالت بی‌تفاوتی خارج شده‌اند و مسائل را تعقیب می‌کنند.

این سخنگوی مجمع نیروهای خط امام، علت این نتیجه‌گیری خود را چنین مطرح می‌کند که بعضی از شخصیت‌هایی که شاید در سالهای گذشته ترجیح می‌دانند در بسیاری از مسائل وارد نشوند و با سکوت و یک مقدار بی‌تفاوتی از کنارمسائل بگذرند، الان ترجیح می‌دهند در بعضی رایزنی‌ها و گفت‌وگوها در پی حل مشکلاتی که کشور با آن درگیر است وارد شوند.

او ضمن آنکه تأکید می‌کند که «من فضای سیاسی را دچار خمودگی نمی‌بینم» ابراز عقیده می‌کند که بحرانها و مشکلاتی در کشور است که اگر ما سلیقه به خرج دهیم می‌توانیم از این نشاط، حساسیت و انگیزه واقعی مردم برای حل آن مشکلات استفاده کنیم. اما اگر آن هوشمندی، درایت و تدبیر بکار برده نشود، ممکن است این نشاط سیاسی به ضد خودش تبدیل شده و خدای نکرده مشکلات مضاعف شود.

وی شروع این فضا را فعالیت‌های پیش از انتخابات می‌داند و ضمن تأیید نشاط سیاسی در رقابت‌های انتخاباتی این دوره، عنوان می‌کند که بعد از انتخابات این رقابت‌ها در قالب دیگری حفظ شد. قزوینی می‌گوید: درواقع طبیعی بود که قبل ازانتخابات برای ورود به آن همه تلاش می‌کردند که کاندیدایشان رأی بیاورد، اما بعد از انتخابات فرم آن تغییر کرد، به این شکل که اگر قبل از انتخابات به دنبال یک کاندیدای مشخص بودند که به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود، بعد از انتخابات هر دو جریانی که فعالیت داشتند، درتلاش شدند تا از حق و حقوق خود دفاع کنند. چه آنها که احساس می‌کنند حقشان پایمال شده و چه آنهایی که فکر می‌کنند حقشان را به‌دست آوردند درتلاشند که این حق از دستشان خارج نشود. به نظرم آن نشاط و حساسیت در قالب دیگری همچنان حفظ شده و در جامعه مشاهده می‌شود./خبرآنلاین